بررسی فرآیند آموزش در مراکز آموزش عالی با تاکید بر رویکرد یادگیری مادام العمر

این پژوهش در صدد است تا به بررسی فرآیند آموزش در مراکز آموزش عالی با تأکید بر رویکرد یادگیری مادام العمر بپردازد. بدین منظور، هفت سوال اصلی مورد بررسی قرار گرفته است. برای یافتن پاسخ سوالات، از روش تحقیق آمیخته ی اکتشافی (کیفی- کمی) استفاده شد.در مرحله ی کیفی، ابتدا با مرور نظامند منابع علمی کتابخانه ای و الکترونیکی و نیز تحلیل موضوعی محتوای مصاحبه ی نیمه ساختار یافته با 12 نفر از متخصصان و صاحب نظران که با شیوه ی نمونه گیری غیر احتمالی هدفمندگلوله برفی انتخاب گردیدند، چگونگی مولفه های فرآیندآموزش(ویژگی های راهبردهای یاددهی- یادگیری، نقش مدرس، نقش فراگیر، ویژگی های منابع و ابزارهای اطلاعاتی، ویژگی های تعاملات میان مدرس و فراگبر، و ویژگی های تعاملات میان فراگیران و شیوه های ارزشیابی) با توجه به یادگیری مادام العمر شناسایی و تبیین شد. سپس پرسشنامه ی پاسخ بسته با 61 گویه و ضریب آلفای (89 /. )در مقیاس پنج سنجه ای لیکرت، بر اساس مبانی نظری و کتابخانه-ای و نیز تحلیل داده های حاصل از مصاحبه، تهیه گردید. اعتبار پرسشنامه به تأیید استاد راهنما و مشاور و سه نفر دیگر از اعضای هیأت علمی قرار گرفت. در ادامه، به منظور اعتبار بخشی به داده های حاصل ازمرحله ی اول، پرسشنامه در اختیار 50 نفر از متخصصان و صاحب نظران که با موضوع یادگیری مادام العمر آشنابودند، قرار گرفت و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از روش آمار توصیفی(فراوانی، میانگین و انحراف معیار) وآمار استنباطی (آزمون آماری خیدو و فریدمن) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد تغییر در مولفه های فرآیند آموزش به منظور تربیت دانشجوی یادگیرنده ی مادام العمر ضروری است. راهبردهای یاددهی- یادگیری باید توانایی تفکر و خلاقیت، مهارت یادگیری خودراهبر، توانایی حل مسأله و روحیه ی کاوشگری را در دانشجویان پرورش دهد. استاد باید راهنما و تسهیل گر باشد و نه انتقال دهند ه ی دانش و اطلاعات. در چارچوب یادگیری مادام العمر دانشجو باید به جای دریافت کننده ی دانش، سازنده و آفریننده ی دانش باشد و در فرآیند آموزش باید از طیف وسیعی از ابزارها و منابع اطلاعاتی استفاده نمود و این ابزارها و منابع باید از قابلیت دسترسی گسترده برخوردار باشند. تعاملا میان استاد و دانشجو باید دوستانه بوده و به فضای کلاس درس محدود نشوند.هم چنین، تعاملات میان فراگیران باید دوستانه و همدلانه باشد. دررویکرد یادگیری مادام العمر، به منظور ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، باید از روش هایی استفاده کرد که دانشجویان را به سمت یادگیری عمیق سوق داده و قادر به اندازه گیری مهارت های شناختی سطح بالا است.آزمون های تشریحی، آزمون های شفاهی، پوشه ی کار، آزمون های عملکردی از جمله ی این روش ها هستند. کلید واژگان: فرآیند آموزش، مراکز آموزش عالی، یادگیری مادام العمر